symbolika roślin

       W ciągu wieków rośliny obrosły w symbolikę bardzo obficie. Przedstawiona tutaj jej część wywodzi się z tradycji chrześcijańskiej. Znajdziemy ją w malarstwie i rzeźbie wypełniającej obiekty sakralne i w ilustracjach wydawnictw o tematyce religijnej. Poniższy zbiór, mam nadzieję, pomoże nam lepiej zrozumieć  przesłania artystów tworzących zarówno w średniowieczu jak i współcześnie.  

1. Akacja biała: przyjaźń
2. Akacja czerwona: próżność światowa
3. Akacja żółta: miłość
4. Aksamitka, firletka: pokuta, wstrzemięźliwość
5. Aloes: doświadczenie, pogrzebanie z Chrystusem, pokuta, powściągliwość, smutek, umartwienie
6. Anemon: Boleści Siedem NMP, dusza otwarta na łaski Ducha Świętego, krew świętych przelana za wiarę
7. Azalia: umiarkowanie
8. Balsamina: niecierpliwość, pośpiech
9. Barwinek: wierność, życie wieczne
10. Belladona (wilcza jagoda): milczenie
11. Bez: gorliwość, pilność
12. Bluszcz: nieprzemijalność życia
13. Bluszcz - gałązka: miłość wieczna, poślubienie, przywiązanie wieczne, wierność wieczna, życie wieczne
14. Bluszczyk kurdybanek: NMP
15. Bławatek: delikatność
16. Bratki: nieśmiałość młodych dziewcząt, pamięć wierna, Trójca Święta, wierność, zawiść
17. Brzoskwinia - drzewo: cisza, milczenie
18. Bukszpan: nadzieja zbawienia, nieśmiertelność
19. Kaprifolium: miłość bliźniego
20. Cedr: chwała człowieczeństwa Chrystusa, hardość, nieprzemijanie i niezwyciężoność Kościoła, pokora, pycha, wyniosłość, wzniosłość
21. Cedr - cedrowe lasy Libanu: królestwo Boże
22. Cedr - drzewo: Ciało Chrystusa, figura Chrystusa, Kościoła, NMP
23. Chrzan: niezgoda, spór
24. Chwasty: odrzuceni
25. Ciernie: bogactwa, ból, cierpienie, grzechy, kara za grzechy, ludzie źli i bezbożni, natura ludzka grzeszna i cierpiąca, pokuta, trud ziemski
26. Ciernie - gorejący krzew ciernisty: lud Izraela cierpiący w niewoli egipskiej, NMP
27. Ciernie róży: ból, cierpienie, grzech
28. Cis: nieśmiertelność
29. Cyprys: płomień ognia, święty smutek, śmierć, wierność Boga wobec narodu wybranego
30. Głóg: nadzieja, ostrożność
31. Dąb: drzewo życia, nieśmiertelność, siła, znak święty pełni życia ludu Bożego
32. Drzewo: centrum świata, Kosmos, odradzanie się natury, raj niebieski, teofania Boga,
wartość życia ludzka, wszechświat, zmartwychwstanie, życie
33. Drzewo okryte liśćmi: stan łaski
34. Drzewo o uschłych konarach: stan grzechu
35. Dynia: dusza, zarozumiałość
36. Dzwonek polny: stałość
37. Figa - drzewo: płodność, Synagoga, osoba która nie chce pokutować
38. Figa - liście: grzech
39. Figa - owoce: dary Ducha Świętego, Duch Święty
40. Fiolek: miłość, NMP, pokora, przemijanie, skromność, wdowa, wyznawca, ziemia budząca się po zimie do życia
41. Głóg kwitnący: nadzieja
42. Gorczyca: Chrystus, królestwo niebieskie
43. Goździk: miłość, śmiałość, uprzejmość
44. Goździk czerwony: męka Chrystusa, miłość czysta i prawdziwa
45. Goździk - wieniec lub wetknięty we włosy: zaręczyny
46. Granat - jabłko: błogosławieństwo Boże, chrześcijanin doskonały, kapłan, Kościół, macierzyństwo NMP, pełnia życia, płodność, raj, sens słowa Bożego, urodzaj
47. Granat - jabłko czerwone: miłość płomienna, znak krwi i śmierci
48. Granat - jabłko gliniane na grobowcach: nadzieja przyszłego życia
49. Granat - jabłko pęknięte: emblemat zakonu bonifratrów
50. Granat - jabłko wieńczące kolumnę: odrodzenie, potęga, życie
51. Groszek w ręku Chrystusa lub NMP: zwycięstwo nad mocami ciemności
52. Hiacynt: pragnienie nieba, roztropność chrześcijańska, spokój sumienia
53. Hizop: chrzest, niewinność odzyskana, oczyszczenie, pokuta
54. Irys: cierpienie, lekkomyślność, męka Chrystusa, przebaczenie grzechów, smutek
55. Jabłoń: Bóg Oblubieniec, drzewo krzyża Chrystusa
56. Jabłoń - cień: ciało Boga - Oblubieńca
57. Jabłoń - jabłko: Chrystus, pokonanie grzechu,  wieczność,  zaślubiny
58. Jabłoń - jabłko w pysku węża: grzech, śmierć
59. Jałowiec: opieka Boża
60. Janowiec: cierpienia Chrystusa, grzechy ludzkie
61. Jaskier: celibat
62. Jaśmin: uprzejmość
63. Jemioła: nieśmiertelność
64. Jeżyna: żal za grzechy
65. Jęczmień: niedoskonałość Starego Testamentu
66. Kamelia: piękno ziemskie
67. Kąkol: grzesznicy skazani na potępienie, ludzie źli, złośliwość
68. Kłos: bogactwo, Eucharystia, obfitość, odradzanie się natury, życie szczęśliwe na tamtym świecie
69. Kłosy - wiązka: praca na roli
70. Koniczyna: życie
71. Koniczyna czterolistna: szczęście
72. Koniczyna - liść: Trójca Święta
73. Konwalia: zbawienie świata
74. Korzeń: Chrystus, esencja rzeczy, myśli skryte, natura człowieka, ród (pochodzenie), życie ludu w ziemi danej mu przez Boga
75. Korzeń - ciemny i jaśniejący kwiat: rozdwojenie duchowe człowieka
76. Krokus: cierpliwość, miłość, pokora
77. Kwiat (kwiaty): drzewo życia, kruchość, nadzieja zmartwychwstania, ochrzczeni, przemijanie, raj niebieski, wiosna
78. Laur: chwała ziemska
79. Len: cierpliwość, czystość, niewinność, niezłomność obyczajów, prostota, świętość
80. Lilia: Ciało Chrystusa, czystość, dusza dążąca do Boga, dusza wierna, dziewictwo, godność królewska, Kościół NMP, przemijanie, słowo Boże, światło, wiosna
81. Lilia wodna: czystość, dusza otwierająca się na światło nadprzyrodzone, stworzenie świata z wody
82. Liście: cnoty moralne, nietrwałość i kruchość życia, przemijanie świata i życia ludzkiego, słowo Boże
83. Liście - bujne listowie: nieurodzajność słowa bez uczynków
84. Liście - wiązki: płodność, siła życia
85. Mak: sen, śmierć
86. Mak - nasiona: płodność
87. Malwa: boleść, miłosierdzie, prośba o przebaczenie
88. Mandragora: Chrystus, kontemplacja mistyczna, miłość między Bogiem a ludźmi, pokolenia zrodzone z Adama, spokój wewnętrzny
89. Mandragora - wyrywanie korzenia: uwolnienie zmarłych
90. Margaretka: cierpienie i śmierć Chrystusa i męczenników
91. Migdałowiec: czujność, młodość, pobożność, pracowitość, życie nowe
92. Migdałowiec - gałązka: Chrystus, godność kapłańska
93. Migdałowiec - gałązka sucha: szczep dziewicy podarowany przez Chrystusa
94. Migdałowiec - konar obumarły w rozkwicie: tajemnica
95. Migdałowiec - owoc: błogosławieństwo posiadania dzieci, Chrystus, cierpliwość, tajemnica, trud w osiąganiu dobra
96. Migdałowiec - owoc - cierpkość i twardość łupin: cierpienia Chrystusa
97. Migdałowiec - owoc - miąższ: życie Boże
98. Mirt: Izrael, Izrael dotrzymujący wierności Bogu, radość, samoopanowanie, wdzięk dziewicy, woń Chrystusa, współczucie wobec niedoli bliźniego, wstrzemięźliwość
99. Mirt - gałązka: radość
100. Mirt - wieniec: radość
101. Mirt - wieniec ślubny: dziewictwo nienaruszone
102. Nagietek: smutek, zazdrość, zbawienie
103. Narcyz: Chrystus, egoizm, nadejście ery eschatologicznej, obojętność, oziębłość, zwycięstwo nad śmiercią
104. Nard: Bóstwo Chrystusa ukryte, Kościół nauczający prawdy, życie czynne w miłości modlitwie i wierze
105. Niezapominajka: miłość szczera, pamięć wierna, prostota naiwna
106. Oliwka - drzewo: błogosławieństwo i urodzaj czasu pokoju, człowiek sprawiedliwy, drzewo święte, mądrość odwieczna, naród wybrany NMP, pojednanie, pokój, przebaczenie
107. Oliwka - gałązka: miłość Chrystusa miłosierna, pojednanie, pokój, zima
108. Oman: zbawienie
109. Orlik: dary Ducha Świętego, macierzyństwo
110. Orzech: Chrystus, cnota doskonała, dusza święta, Kościół, modlitwa
111. Oset: mizantropia, ochrona serca przed tym co
pochodzi z zewnątrz,  surowość, szorstkość
112. Ostróżka (modrzeniec): godność NMP jako Matki Boga
113. Owoce: cnoty życia wewnętrznego, Chrystus, dzieła człowieka, potomstwo rodzaju ludzkiego
114. Palma - drzewo: doskonałość, drzewo życia, mądrość wieczna NMP, wzniosłość, życie w pełni laski
115. Palma - gałązka: drzewo życia, nagroda wieczna, triumf, znak uwielbienia, zwycięstwo, zwycięstwo Chrystusa nad piekłem, życie które nie obumiera
11 6. Palma - gałązka na nagrobku: znak męczeńskiej śmierci
117. Paproć: skromność
118. Passiflora - kwiat: cierpienie Chrystusa
119. Pień rozkwitający: drzewo życia
120. Pień - odrastanie ściętego: zmartwychwstanie
121. Pierwiosnek: młodość, świeżość
122. Pigwa: zaślubiny
123. Pinia - drzewo: świeżość, życie doczesne natury
124. Pinia - szyszka: drzewo życia, łaska bogów, płodność
125. Piołun: ból, gorycz
126. Piwonia: wstyd
127. Platan: czystość serca
128. Pomarańcza - kwiat: dziewiczość, niewinność
129. Pomarańcza - owoc: pracowitość
130. Powój: miłość bliźniego
131. Poziomka: sprawiedliwość doskonała
132. Przebiśnieg: pokój duszy w czasie życiowych doświadczeń
133. Pszenica - ziarno: Chrystus, zmartwychwstanie
134. Pszenica - kłos: NMP
135. Przylaszczka: Trójca Święta
136. Rezeda: skromność
137. Rozmaryn: rozpamiętywanie rzeczy Bożych, wspomnienie raju
138. Róża: mądrość wieczna, męczeństwo, męka Chrystusa, milczenie NMP, przemijanie, tajemnica, wieczność, wiosna, zaślubiny
139. Róża czerwona: cierpienia Chrystusa
140. Róża - kwiat: rzesza zbawionych
141. Róża - płatki: 5 ran Chrystusa
142. Róża - pręciki: Bóstwo Chrystusa
143. Róża - w ogrodzie: Kościół
144. Róża złota: radość duchowa
145. Rumianek: energia w przeciwnościach losu i niedoli, skromność, zmaganie się ze złem, zbawienie
146. Rzepik: zbawienie
147. Sitowie: wytrwałość w dążeniu do Boga
148. Skabioza: wdowieństwo
149. Skalnica: Chrystus Zmartwychwstały
150. Skrzyp: drzewo życia
151. Słonecznik: miłość do Boga, modlitwa, pobożność, uwielbienie Boga
152. Sosna - szyszka: mądrość, nieśmiertelność
153. Stokrotka: młodość wieczna
154. Tarnina: cierpienie, nadzieja
155. Topola: sprawiedliwy, czerpiący swą silę u źródła łaski
156. Trawa: radość duszy
157. Truskawka: pokora, skromność, Trójca Święta
158. Truskawka - owoc: dojrzałość do małżeństwa, dojrzałość do macierzyństwa, rozkosz ziemska
159. Trzcina: chwiejność, łagodność, niestałość, słabość, sprawiedliwość, wielkość, upokorzona
160. Tulipan: imię dobre
161. Wawrzyn: pokuta
162. Wawrzyn - gałązka: zwycięstwo
163. Wawrzyn - wieniec: godność władcy, zwycięstwo
164. Werbena: ziemia ojczysta, nienaruszona
165. Wiąz: biedny
166. Wierzba: Chrystus, chrzest, czystość cielesna, dziewictwo, niezmienność nauki Chrystusa w Kościele, Prawo Boże
167. Wierzba - gałązka: czystość
168. Wierzba - gałązka ścięta wypuszczająca pączki: wieczna nagroda w niebie
169. Wierzba - gałązka zielona: łaska Boża nieustająca, nadzieja nieprzemijająca, opieka, szczęście domowe, zdrowie, życie odradzające się
170. Wierzba płacząca: smutek
171. Winogrona: Eucharystia, raj
172. Winogrona - sok: krew Chrystusa
173. Winogrono - na drągu: Chrystus na krzyżu
174. Winorośl: bogaty, Chrystus, Izrael, nieśmiertelność, pomoc bliźniemu, zaślubiny
175. Winorośl - liście: życie
176. Winorośl - pędy: rozkosz niebieska
177. Wyka: NMP
178. Zboże: błogosławieństwo i urodzaj, czasu pokoju
179. Zboże - młocka: sąd Boży
180. Zboże - ziarno: Chrystus, królestwo Boże, Logos, słowo Boże, uczynki sprawiedliwych, zmartwychwstanie, życie dalsze w nowej postaci po śmierci na ziemi.

Dziękuję Kasi Bajerowicz za nadesłane materiały!

     powrót